Ðây là yêu cầu được Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt ra với các cơ quan báo chí tại buổi làm việc với Hội Nhà báo VN và lãnh đạo một số cơ quan báo chí ngày 13.6, nhân kỷ niệm 98 năm Ngày báo chí cách mạng VN (21.6.1925 - 21.6.2023).
Người làm báo luôn đoàn kết, chủ động, sáng tạo
Báo cáo trước Thủ tướng, Chủ tịch Hội Nhà báo VN, Tổng biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh cho biết sau 73 năm thành lập, Hội Nhà báo VN hiện có 24.242 hội viên, sinh hoạt tại 301 đơn vị cấp hội (63 hội nhà báo tỉnh, thành phố; 20 liên chi hội; 218 chi hội trực thuộc). Các thế hệ lãnh đạo và hội viên Hội Nhà báo VN cùng những người làm báo cả nước luôn đoàn kết, chủ động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, không ngừng lớn mạnh; luôn đồng hành, gắn bó với sự nghiệp cách mạng của Ðảng, đất nước và dân tộc.
Với vai trò là nơi tập hợp, đoàn kết những người làm báo, ông Minh khẳng định: "Hội Nhà báo VN sẽ tiếp tục đồng hành cùng các cơ quan báo chí tăng cường ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số (CÐS) trong hoạt động báo chí; xây dựng mô hình tòa soạn hội tụ, tích hợp đa phương tiện, truyền dẫn đa nền tảng, trở thành những cơ quan báo chí đa phương tiện mạnh".
Là một trong 6 cơ quan báo chí được đại diện phát biểu tại buổi làm việc, nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn, Tổng biên tập Báo Thanh Niên, cho biết những năm gần đây, Báo Thanh Niên đã đẩy mạnh quá trình CÐS trong các mặt hoạt động, nhất là trong công tác nội dung. Báo điện tử và kênh truyền hình, các trang mạng xã hội của báo đã có sự tăng trưởng vượt bậc trong 2 năm qua. Ðặc biệt, kênh YouTube của Báo Thanh Niên đã đạt cột mốc 5 triệu lượt người đăng ký theo dõi, tiếp tục giữ vững vị trí kênh tin tức số 1 của một tờ báo tại VN.
Từ thực tế cho thấy, việc CÐS và phát triển đa nền tảng đặt ra nhiều vấn đề, thách thức đối với các cơ quan báo chí. Theo nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn, đa phần các cơ quan báo chí VN chưa có đủ nguồn lực để thực hiện CÐS như mong muốn. "Ở đây rất cần quyết sách của Ðảng, Nhà nước để vực dậy hệ thống báo chí chính thống, không phải chỉ thông qua việc hỗ trợ tài chính mà cần những cơ chế về mô hình quản lý, chính sách đầu tư và khuyến khích liên kết kinh tế... Ðược như vậy, các cơ quan báo chí mới vượt qua được giai đoạn khó khăn kinh tế hiện nay, từng bước lấy lại thị phần thông tin trước mạng xã hội", nhà báo Nguyễn Ngọc Toàn bày tỏ.
Bên cạnh đó, Tổng biên tập Báo Thanh Niên kiến nghị: "Các cơ quan quản lý nhà nước sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách, các quy định của pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, hoạt động kinh tế báo chí khởi sắc trở lại thì khi đó việc CÐS và phát triển đa nền tảng sẽ được chủ động thực hiện với các bước đi, hình thức phù hợp cho từng cơ quan báo chí. Ðiều này cũng sẽ rất tương thích với nhiệm vụ xây dựng các mô hình liên kết giữa cơ quan báo chí tự chủ tài chính với doanh nghiệp công nghệ số".
Chia sẻ tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết, Bộ sẽ chủ trì xây dựng một số nền tảng công nghệ dùng chung cho các cơ quan báo chí, nhất là các cơ quan báo chí nhỏ đang gặp khó khăn, hạn chế về ứng dụng công nghệ. Theo ông Hùng, mỗi cơ quan báo chí phải là nền tảng số để người dân tham gia cập nhật thông tin. Trước đây đầu tư vào con người thì nay đầu tư vào công cụ. Công cụ trước đây là cây bút, trang giấy thì nay là công nghệ, các nền tảng ứng dụng kỹ thuật số, đầu tư vào nền tảng số. "Quan tâm đến báo chí nước nhà cần quan tâm đến yếu tố chính trị, cả về con người và cả về kinh tế báo chí. Chúng tôi mong muốn Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chính quyền các cấp tăng thêm 30% ngân sách đặt hàng báo chí…", ông Hùng nói và cho biết, hiện nay mỗi năm đầu tư cho báo chí chưa đến 0,2% tổng chi đầu tư của ngân sách.
Không thể để cơ quan báo chí lạc hậu về chuyển đổi số
Lắng nghe ý kiến chia sẻ của những người làm báo, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết sẽ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; đồng thời tạo thuận lợi, điều kiện tốt nhất có thể để báo chí, đội ngũ những người làm báo đóng góp và cống hiến nhiều hơn. Trong thời gian tới, Thủ tướng đề nghị Hội Nhà báo VN đẩy mạnh hoạt động tập hợp lực lượng, xây dựng đội ngũ những người làm báo, chú trọng bồi dưỡng phẩm chất chính trị, tư tưởng, rèn luyện bản lĩnh, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho hội viên để "phụng sự Tổ quốc", "phụng sự nhân dân", "phụng sự giai cấp và nhân loại" như lời Bác Hồ kính yêu từng căn dặn.
"Chúng ta cùng nhau chung sức đồng lòng, xây dựng đội ngũ những người làm báo nhạy về chính trị, nhạy bén về kinh tế, sâu sắc về khoa học - công nghệ, nhân văn, chuyên nghiệp, hiện đại, vì nhân dân phục vụ, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì lợi ích của nhân dân", Thủ tướng nhấn mạnh.
Người đứng đầu Chính phủ đề nghị báo chí tập trung phát hiện những vấn đề "nóng", nhạy cảm, mới xuất hiện, các nút thắt, điểm nghẽn đang được dư luận quan tâm, đi vào những vấn đề khó, phức tạp trong nước và quốc tế; phản ánh sinh động, khách quan, đa chiều, toàn diện, khoa học, sâu sắc và có giải pháp cho từng vấn đề. Thủ tướng lưu ý: "Tuyệt đối không để trống, không nhường mặt trận nóng bỏng này cho các thế lực thù địch, chống phá trên mọi lĩnh vực truyền thông, nhất là truyền thông số, mạng xã hội".
Ðặc biệt, Thủ tướng đề nghị các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh CÐS báo chí gắn với kinh tế số và kinh tế báo chí, truyền thông; tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các công nghệ mới vào hoạt động báo chí, truyền thông; bám sát các xu hướng tất yếu trong báo chí, truyền thông thế giới để đổi mới và làm tốt vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ TT-TT trong năm 2023 chủ trì, phối hợp các cơ quan rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan tới hoạt động báo chí như: Nghị định 60 về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, một số thông tư của các bộ; tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy hoạch báo chí hợp lý, hiệu quả hơn; triển khai các giải pháp bảo đảm hạ tầng số cho các cơ quan báo chí; hoàn thiện cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ với báo chí… phù hợp với nhu cầu phát triển của báo chí và điều kiện, hoàn cảnh đất nước.
"Ðây là nhiệm vụ rất quan trọng trong CÐS. Chúng ta không thể không CÐS, chúng ta không thể chậm chạp được, chúng ta phải đột phá hơn, đi nhanh hơn về CÐS, trong đó có CÐS trong cơ quan báo chí. Chúng ta không thể để cơ quan báo chí lạc hậu về CÐS", Thủ tướng nhấn mạnh.
Đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ quan báo chí từ cơ chế tài chính rõ ràng
Chia sẻ với báo chí trước những khó khăn, thách thức trong xu thế của công nghệ 4.0, CĐS, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho rằng cần phải đặt hàng, giao nhiệm vụ cho các cơ quan báo chí từ cơ chế tài chính rõ ràng, để phát huy vai trò của báo chí cách mạng VN. "Thủ tướng Chính phủ cho chủ trương trong việc đổi mới các đơn vị sự nghiệp nói chung, đặc biệt đối với đơn vị sự nghiệp là các cơ quan báo chí; đề nghị cho chủ trương đổi mới các đơn vị sự nghiệp để có cơ chế đặt hàng giao nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể hơn để phát huy báo chí chủ lực. Cơ chế đã có nhưng chưa tạo ra sự thống nhất, đồng bộ cho cơ quan báo chí tại khu vực công", bà Trà kiến nghị.