Cùng đó, mỗi tòa soạn bước vào hành trình chuyển đổi số như thế nào để tồn tại và phát triển trong thời đại truyền thông kỹ thuật số?
Tháng 6, tháng có ngày kỷ niệm lớn và đầy ý nghĩa với những người làm báo Việt Nam, cũng là dịp để các “chuyện nghề” trở thành tâm điểm. Trong đó, mối trăn trở của không ít tòa soạn tập trung vào câu chuyện chuyển đổi số trong thời đại truyền thông kỹ thuật số sao cho phù hợp và hiệu quả…
Áp lực lớn từ dòng chảy thông tin
Không ít người cho rằng, báo chí ngày nay đang “lép vế” trước mạng xã hội, khi mà không một phóng viên hiện trường nào, không một tòa soạn nào có thể theo kịp những sự kiện diễn ra mọi nơi mọi lúc trên toàn đất nước. Trong khi đó, mạng xã hội với cộng đồng thành viên hùng hậu và những chiếc điện thoại kết nối internet sẵn sàng lại có thể làm rất tốt điều này. Đây chính là thách thức lớn mà các cơ quan báo chí phải vượt qua, thể hiện rõ vai trò của các thông tin không chỉ tức thời mà còn được kiểm chứng, xác thực; mang đến góc nhìn đa chiều, khách quan về một vấn đề cụ thể.
Cùng đó, vì nhiều lý do khác nhau, những hình thức phân phối cơ bản của báo chí – các ấn phẩm, bài báo điện tử, chương trình phát thanh/ truyền hình – gặp không ít khó khăn khi thu hút độc giả. “Bài toán” đặt ra là làm sao để chuyển mình, phát triển theo hướng hiện đại, vừa đảm bảo đúng định hướng, thể hiện rõ tôn chỉ - mục đích của cơ quan báo chí chính thống, vừa phân phối được những nội dung hấp dẫn đến độc giả.
Thực tế, đây là những câu chuyện được đặt ra từ cách đây vài năm, nhưng chỉ là phần nổi của vấn đề. Ở góc nhìn rộng hơn, thị trường báo chí đang ngày càng cạnh tranh – với cuộc đua về nguồn tin, về nội dung, về cách thể hiện và phân phối thông tin… khiến các cơ quan báo chí cũng như từng người làm báo đều đang cảm nhận những áp lực không hề nhỏ.
Làm sao để nắm được “gu” của người đọc, tạo dựng và kết nối một cộng đồng độc giả trung thành trong khi vẫn thu hút được những lượt nghe – xem – đọc mới? Làm sao để vừa cập nhật xu thế công nghệ truyền thông, vừa xây dựng được hệ thống nội dung phù hợp, vừa có đội ngũ nhân sự đáp ứng các yêu cầu của một tòa soạn hiện đại, năng động, đa kết nối?
Trong bối cảnh đó, Tạp chí Việt Nam Hội nhập - với với vai trò một cơ quan báo chí khoa học về chính sách, pháp luật và quản lý - còn mang những sứ mệnh riêng, góp phần thể hiện hình ảnh một Việt Nam hội nhập với thế giới qua các chính sách tiến bộ, qua Pháp luật nghiêm minh và Khoa học quản lý phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Cùng đó, là nỗ lực mang tới cho bạn đọc cái nhìn rộng và sâu hơn về các vấn đề chính sách, pháp luật cũng như về chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.
Để chuyển tải những nội dung đó, bên cạnh các ấn phẩm định kỳ và chuyên đề, Tạp chí còn đẩy mạnh hiện diện trực tuyến của mình thông qua phiên bản Việt Nam Hội nhập điện tử (www.vietnamhoinhap.vn), từ đó tạo thêm một kênh cung cấp thông tin tức thời, hấp dẫn, đa dạng và từng bước đưa tòa soạn “tiến hóa” cùng với kỷ nguyên kỹ thuật số. Đặc biệt, mới đây nhất, Tòa soạn đã có bước tiến lớn khi đầu tư vào Hệ thống quản trị nội dung (Content Management System - CMS) tiên tiến, thay đổi giao diện đồng thời cải tiến hệ thống chuyên mục bao quát và hấp dẫn hơn. Đối tác công nghệ được Tòa soạn lựa chọn là VietnamPedia - một công ty có tiềm lực công nghệ hùng hậu, với đội ngũ nhân sự trẻ và sở hữu nhiều chứng chỉ danh giá trong lĩnh vực Công nghệ thông tin - Truyền thông. Đây cũng là đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng hệ thống CMS báo chí và các hệ thống có lượng người dùng lớn, khả năng chịu tải và bảo mật cao. Nhân sự của VietnamPedia đã từng tham gia thiết kế, xây dựng và vận hành các hệ thống CMS lớn tại Việt Nam như hệ thống cms báo chí của Vccorp, hệ thống diễn đàn F319.com, ttvnol.com, muare.vn……..
Chọn chiến lược số hóa phù hợp là “chìa khóa” giải quyết vấn đề
Để nhìn nhận rõ hơn về bước tiến công nghệ mới này của Tạp chí Việt Nam Hội nhập, đại diện đối tác công nghệ là anh Khúc Ngọc Anh - Giám đốc Công ty VietnamPedia - đã có phần chia sẻ quanh chủ đề này.
Anh đánh giá như thế nào về xu thế chuyển đổi số của báo chí hiện nay? Phải chăng chúng ta đang “thổi phồng” vai trò của công nghệ mà quên rằng nội dung vẫn là yếu tố quyết định để giữ độc giả lưu lại với các tin bài online?
Theo báo cáo của Trung tâm Báo chí quốc tế ICFJ1, tính đến năm 2019 hầu hết các khu vực trên thế giới có sự gia tăng về số lượng các tòa soạn lai (hybrid newsrooms), là các tòa soạn kết hợp giữa mô hình truyền thống và mô hình kỹ thuật số. Tỷ lệ tòa soạn xuất bản trên nền tảng website chiếm gần 50%.
Còn ngay tại Việt Nam, chúng ta cũng chứng kiến sự thay đổi lớn trong cách tiếp nhận thông tin của công chúng: mọi nơi, mọi lúc, trên mọi thiết bị (máy tính, điện thoại, máy tính bảng…) cùng đó là sự phong phú về định dạng kỹ thuật số, cách thức phân phối và chia sẻ nội dung… Cùng đó là sự cạnh tranh rất lớn đến từ truyền thông xã hội, các dịch vụ video-streaming và các ứng dụng cho điện thoại thông minh.
Trong một thế giới của các luồng thông tin ồ ạt như vậy, việc các tòa soạn chỉ tập trung vào “nội dung hay” như cách xưa nay họ vẫn làm thì chưa đủ, nếu không muốn nói là không thể cạnh tranh được. Chúng ta có nhiều điều cần quan tâm hơn: đua tranh về thời gian, trải nghiệm người dùng tích cực và thuận tiện hơn, các nội dung được phân phối một cách cá nhân hóa cho người dùng thông qua đề xuất/ gợi ý, thậm chí quảng cáo cũng phải “thuận mắt” hơn, phù hợp với thiết bị và tốc độ truy cập internet… Để làm được tất cả những điều đó, rõ ràng là các tòa soạn cần thay đổi cách “làm báo”, có chiến lược đầu tư công nghệ phù hợp để số hóa trong toàn bộ hoạt động.
Được biết, VietnamPedia đã có kinh nghiệm xây dựng hệ thống CMS báo chí cho nhiều tòa soạn, cũng như các hệ thống có lượng người dùng lớn. Từ quá trình này, anh có nhận xét gì về những điểm khó khiến các đơn vị “e ngại” khi thay đổi?
Theo tôi, mỗi tòa soạn ở những quy mô khác nhau sẽ có những vấn đề riêng. Tuy nhiên, về tổng quát thì mối quan tâm, lo ngại của họ tập trung quanh mấy vấn đề chính: Dữ liệu, Bảo mật và Nhân sự.
Đặc biệt, khi chuyển hệ thống cho các báo điện tử đã có bề dày hoạt động hàng chục năm với số lượng lớn tin bài, hình ảnh, clip… thì khối lượng dữ liệu cần quy hoạch và di chuyển là khổng lồ. Nên nỗi lo lớn nhất của nhiều tòa soạn chính là “rơi rớt” tin bài, mất dữ liệu. Kế đó là những câu hỏi về bảo mật, về việc đào tạo hoặc tuyển dụng nhân sự phù hợp để tiếp quản và vận hành hệ thống…
Với thế mạnh của mình, VietnamPedia đã thực hiện thành công nhiều “ca khó” như vậy, chuyển toàn bộ dữ liệu cms từ hệ thống cũ sang hệ thống mới không những đảm bảo toàn vẹn toàn bộ dữ liệu, giữ SEO các link đã được google index mà còn chuẩn hóa dữ liệu cũ theo tiêu chuẩn công nghệ mới nhất. Trong toàn bộ quá trình này, việc chuẩn hóa định dạng giữ liệu cũ và chuẩn hóa SEO cho dữ liệu cũ là vô cùng quan trọng, giúp tòa soạn bảo toàn được “tài sản” đặc biệt của mình là các tin bài cũng như xếp bậc thứ hạng của web.
Bên cạnh đó, với quan điểm làm sao để công nghệ “trong suốt” với người dùng cuối, VietnamPedia cố gắng tối ưu hóa giao diện điều khiển thân thiện với người dùng, giúp các nhân sự của tòa soạn có thể thao tác dễ dàng theo hệ thống phân quyền, luồng thông tin xử lý tin bài được quản lý khoa học và minh bạch.
Còn về mối lo bảo mật, nhân sự hay quản lý server, cập nhật công nghệ hoặc mở rộng các module khác, thì chúng tôi cũng triển khai dưới dạng dịch vụ để sẵn sàng cung cấp cho các doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan báo chí…
Nhân kỷ niệm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, xin chúc các cơ quan báo chí cũng như những người làm báo luôn trong tâm thế đổi mới sáng tạo, giữ “mắt sáng, lòng trong, bút sắc” để mang đến nhiều thông tin nóng hổi, khách quan, bổ ích đến đông đảo công chúng. Chúng tôi cũng mong có nhiều cơ hội hơn nữa để đồng hành cùng các cơ quan, các anh/chị, để công nghệ trở thành phương tiện chuyên chở thông tin đáng tin cậy và hiệu quả.
Theo tạp chí Việt Nam Hội Nhập
Số 253+254+256 Tháng 6/2022
